Συνέντευξη του Χρήστος Αλεξάνδρου στην εφημερίδα «24» στις 19 Μαρτίου 2016 με θέμα τη Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία. Την συνέντευξη πήρε ο Ευαγόρας Προκοπίου

Ε. Π. Τι είναι η Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία;

Χ.Α. O προσδιορισμός της υπό συζήτηση κυπριακής ομοσπονδίας ως δικοινοτικής και διζωνικής σηματοδοτεί  ότι αυτή θα  «συν-ιδρυθεί» αν θέλετε, από τις  δύο κοινότητες της Κύπρου, την ελληνική και την τουρκική. Η διζωνικότητα παραπέμπει στις δύο εδαφικές ζώνες που θα χωριστεί το νησί, όπου η μια ζώνη, στο βορρά θα αποτελεί το κρατίδιο της τουρκικής κοινότητας, και η άλλη στο νότο της ελληνικής. Η έκταση των ζωνών – κρατιδίων θα είναι στο βορρά όση είναι σχεδόν η έκταση του ψευδοκράτους και στο νότο όση η έκταση των ελεύθερων περιοχών. Λέω σχεδόν διότι αναμένεται ότι οι Τούρκοι θα μας «παραχωρήσουν» λίγα από τα κατεχόμενα εδάφη μας, όχι πέραν του 4-5%.

Ε. Π. Σε τι διαφέρει  από τις άλλες  Ομοσπονδίες και αν εφαρμόζετε σε άλλη χώρα;

 Χ. Α. Αρκετά κράτη στον κόσμο  έχουν ομοσπονδιακή διάρθρωση, όπως οι ΗΠΑ, η Γερμανία κ.ά. Οι διαφορές της κυπριακής με αυτές τις ομοσπονδίες είναι πραγματικά τεράστιες. Σε καμία από αυτές τα κρατίδια δεν έχουν τόσες εξουσίες και αυτονομία όσο στην περίπτωση της Κύπρου. Μπορούμε να διακρίνουμε τις ομοσπονδίες σε δύο μεγάλες κατηγορίες. Από την μια μεριά, όπου αποτελούν και τις πιο πολλές, είναι εκείνες που δεν περιέχουν άλλες εθνότητες εντός των συνόρων τους, όπως π.χ. η Γερμανία. Ή αν έχουν αυτές  είναι μικρές ή πάση περιπτώσει  δεν έχουν το εύρος των διαφορών και το ιστορικό προηγούμενο που έχουμε στην Κύπρο. Οι λόγοι που έγιναν ομοσπονδίες δεν είναι οι ίδιοι με αυτούς που ισχύουν στην Κύπρο. Αυτοί ανάγονται στο απώτερο ιστορικό παρελθόν και αποκρυσταλλώθηκαν μέσα από συγκυρίες αιώνων και το ομοσπονδιακό σύστημα είναι αποδεκτό από τους πολίτες. Στην Κύπρο ουσιαστικά θα μας επιβληθεί γιατί στην πραγματικότητα δεν το θέλουμε. Θα προκύψει από τα τετελεσμένα μιας εισβολής και κατοχής που μεταξύ άλλων διαχώρισε βίαια το πληθυσμό, την μια εθνότητα βόρεια και την άλλη νότια. Θα είναι το αποτέλεσμα αυτής της βίας για αυτό και η ηθική της νομιμοποίηση στους Έλληνες Κυπρίους θα είναι μηδαμινή ή ελάχιστη. Υπάρχουν όμως και ομοσπονδίες που προέκυψαν  βάση εθνικών διαφορών και ιδιαιτεροτήτων, όπως και η υπό συζήτηση κυπριακή, παρά τη θέληση των λαών τους, αφού τις επέβαλλαν οι μεγάλες δυνάμεις για διάφορους δικούς τους σκοπούς. Αυτές είναι όλες αποτυχημένες και ή έχουν διαλυθεί ή αντιμετωπίζουν μεγάλα προβλήματα που οδηγούν στην διάλυση τους. Κλασσικά παραδείγματα η πρώην Γιουγκοσλαβία και η πρώην Τσεχοσλοβακία όπου τα κρατίδια-εθνότητες ήταν αντιτιθέμενα έως εχθρικά μεταξύ τους. Έχουν παραμείνει το Βέλγιο και η Βοσνία-Ερζεγοβίνη, για να αναφέρω τα πιο οικεία, εκ των οποίων  η τελευταία είναι η πιο κοντινή στο κυπριακό μοντέλο. Αντιμετωπίζει τεράστια προβλήματα και θα είχε ήδη διαλυθεί, αυτό επιθυμούν και οι κοινότητες  που την αποτελούν, αλλά δεν το επιτρέπουν οι ξένοι. Το Βέλγιο πέρασε πριν λίγα χρόνια, το 2010 μια τεράστια κρίση και έφτασε στα πρόθυρα της διάλυσης, κάτι το οποίο πιθανότατα να είχε συμβεί αν δεν ήταν η έδρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ.

 

Ε.Π. Ιστορικά πότε εμφανίζετε ο όρος αυτός  και ποιες είναι οι αλλαγές στην σημασία της στην πορεία;

Χ.Α. Η δικοινοτική ομοσπονδία, χωρίς όμως τον κρίσιμο  προσδιορισμό διζωνική,  βασίζεται στις συμφωνίες κορυφής όπως επεκράτησαν να λέγονται (ή συμφωνίες υψηλού επιπέδου), ανάμεσα στον Πρόεδρο Αρχιεπίσκοπο Μακάριο και τον ηγέτη των Τουρκοκυπρίων Ραούφ Ντενκτάς  το 1977. Στην συνέχεια, το 1979, επαναβεβαιώθηκαν από τον Σπύρο Κυπριανού και τον Ντενκτάς, με την προσθήκη κάποιων παραμέτρων κάπως πιο ευνοϊκών για την ελληνική πλευρά χωρίς και πάλι  με τον όρο «διζωνική». Ανάμεσα σ’ άλλα συμφωνήθηκε η σχεδόν άμεση και χωρίς όρους επιστροφή της Αμμοχώστου στους κατοίκους της. Επρόκειτο για μια συμφωνία αρχών, ένα γενικό πλαίσιο, το περιεχόμενο του οποίου ως προς τις διάφορες πτυχές του κυπριακού, έμενε να συγκεκριμενοποιηθεί και να συμφωνηθεί με συνομιλίες ανάμεσα στις δύο κοινότητες. Έκτοτε δεκάδες γύροι συνομιλιών και χιλιάδες συναντήσεις των εκάστοτε ηγετών των δύο κοινοτήτων προσπαθούν να συμφωνήσουν αυτό το περιεχόμενο. Ο όρος «διζωνική» άρχισε να ακούεται από τα μέσα της δεκαετίας του 1980, και «επισημοποιήθηκε» από τις κυβερνήσεις Βασιλείου και Κληρίδη. Κρίθηκε ότι η δικοινοτικότητα οδηγούσε αυτόματα και στην διζωνικότητα και ότι αυτό επέβαλλε η de facto κατάσταση επί του εδάφους. Πέραν τούτου η πολιτική φιλοσοφία που υιοθετήθηκε ως προς το κυπριακό, ειδικά από τις δύο αυτές κυβερνήσεις, δηλαδή των υποχωρήσεων και της μη διεκδίκησης προκειμένου να «εξευμενιστεί» το θηρίο και να υποχωρήσει και αυτό, συνέβαλε  στην αποδοχή της διζωνικότητας χωρίς αντάλλαγμα.  

Ε.Π. Είναι ΔΔΟ το τέλος της Κυπριακής Δημοκρατίας;

Χ.Α. Δεν έχω απολύτως καμία αμφιβολία ότι θα πρόκειται περί νέου κράτους, και η Κυπριακή Δημοκρατία, το μόνο προστατευτικό κέλυφος του κυπριακού ελληνισμού, θα καταργηθεί. Οι ηγεσίες του ΔΥΣΗ και του ΑΚΕΛ, όπως και η κυβέρνηση, λένε συνειδητά ψέματα για αυτό το θέμα. Για τους Τούρκους η κατάργηση  του κυπριακού κράτους είναι εκ των ων ουκ άνευ. Δεν το αναγνωρίζουν ουσιαστικά από το 1964, και πάγια πολιτική τους, ειδικά από το ΄74 ήταν η κατάργηση του. Με τις τόσες υποχωρήσεις που έχουμε κάνει λέτε να έχουμε «αντέξει» και να μην έχουμε υποχωρήσει σε αυτό τον πάγιο και κατά προτεραιότητα τουρκικό στόχο; Πέραν όμως από τις υποθέσεις έχουμε συγκεκριμένα δεδομένα.  Το γεγονός ότι συζητείτε και θα συγγραφεί ένα σύνταγμα εξ’ υπαρχής, το ότι δηλαδή οι δύο πλευρές δεν πήραν το υφιστάμενο σύνταγμα και να συζητήσουν αλλαγές και τροποποιήσεις ώστε να μετατραπεί το ενιαίο κράτος  σε ομοσπονδιακό τι δεικνύει; Πέραν τούτου ας πείσουν τους Τούρκους να δεχτούν κάποια «δευτερεύοντα» και «συμβολικά» πράγματα ώστε να καταλαγιάσουν και οι φόβοι εμάς των «δύσκολων». Συγκεκριμένα η Κυπριακή Δημοκρατία να μην αλλάξει όνομα, σημαία και έμβλημα. Νομίζετε ότι υπάρχει περίπτωση οι Τούρκοι να δεχτούν κάτι τέτοιο; Πιστεύω ότι ούτε ένα τοις εκατό δεν υπάρχει να τα δεχτούν, και το γιατί είναι πολύ εύλογο: τίποτα δεν πρέπει να υπονοεί ότι η Κ.Δ υφίσταται.  Τα επιχειρήματα που προβάλλονται για να υποστηριχθεί ότι δεν καταργείται είναι έωλα. Προβάλλεται η άποψη ότι εφόσον το νέο κράτος δεν θα υποβάλει αίτηση ένταξης στον ΟΗΕ, στην Ευρωπαϊκή Ένωση και άλλους διεθνείς οργανισμούς σημαίνει ότι η Κ.Δ. δεν καταργείται. Αυτό έλλειπε όμως, αυτοί που ενδιαφέρονται να κλείσει  το κυπριακό για τα στρατηγικά τους συμφέροντα, χωρίς καθόλου να τους νοιάζει το περιεχόμενο της λύσης, να δυσκόλευαν τα πράγματα με το να ζητήσουν νέες αιτήσεις  ένταξης. Γιατί να το κάνουν; Για να δώσουν όπλα σε αυτούς «που δεν θέλουν τη λύση»; Aν θυμάστε το 2004 η Ευρωπαϊκή Ένωση μας είπε «εσείς βρέστε λύση και εμείς θα τετραγωνίσουμε τον κύκλο».

Ε.Π. Με το περιεχόμενο που την διαπραγματευόμαστε στην Κύπρο την δεδομένη στιγμή μπορούν να λειτουργήσουν  οι βασικές ελευθερίες  και το ευρωπαϊκό κεκτημένο;

Χ. Α. Αν λειτουργήσουν οι βασικές ελευθερίες τότε  παύει η λύση να είναι διζωνική-δικοινοτική. Αν επιστρέψουν για παράδειγμα όλοι πρόσφυγες στα σπίτια τους, ή αν μπορεί ο καθένας να ζει ελεύθερα σ’ όποιο σημείο του νησιού θέλει και να απολαμβάνει τα δικαιώματα του τότε οι Έλληνες θα είναι πλειοψηφία και διάσπαρτοι σε όλο το νησί. Θα επιστρέψουμε δηλ. στην ιστορική πραγματικότητα που ίσχυε μέχρι το 1963-64 όπου ο πληθυσμός σε όλο το νησί ήταν ανάμεικτος. Η έννοια της ζώνης-κρατίδιο αποσκοπεί ακριβώς στο να εξασφαλίσει την πλήρη κυριαρχία της τουρκικής κοινότητας στο δικό της κρατίδιο σε κάθε επίπεδο. Πρώτιστο σε αυτό είναι η τεράστια πλειοψηφία των κατοίκων του τουρκικού κρατιδίου να είναι Τούρκοι, και αυτό θα προβλέπεται και στο νέο σύνταγμα. Πρόκειται για τις  λεγόμενες «εγγυημένες πλειοψηφίες». Αυτό συνεπάγεται αυτόματα και αναπόφευκτα την κατά συρροή παραβίαση βασικών ανθρωπίνων και πολιτικών δικαιωμάτων των Ελλήνων Κυπρίων με μια «λογική» μάλιστα ρατσιστική. Δηλαδή πέραν ενός πολύ μικρού αριθμού που θα «επιτραπεί» να επιστρέψουν, οι Έλληνες δεν θα μπορούν να απολαμβάνουν τα δικαιώματα τους στο Τουρκοκυπριακό συνιστών κρατίδιο, στην ίδια τους την πατρίδα δηλαδή, επειδή δεν είναι Τούρκοι και  είναι  Έλληνες. 

Ε. Π. Υπάρχει εναλλακτική «οδός» για το τραπέζι των διαπραγματεύσεων; 

Χ.Α. Σίγουρα η οδός της διζωνικής ομοσπονδίας, που κατά πολλούς έχει τέτοια χαρακτηριστικά που εύλογα  παραπέμπει στην συνομοσπονδία δεν είναι η ενδεικνυόμενη  και έχει αποτύχει. Παρ’  όλες τες τεράστιες υποχωρήσεις στις οποίες έχουμε προβεί  γιατί δεν λύθηκε το κυπριακό;  Διότι οι Τούρκοι δεν δέχονται τίποτα λιγότερο από ένα σύμπλεγμα ρυθμίσεων που θα τους επιτρέπει εν δυνάμει να ελέγχουν ολόκληρη την Κύπρο. Και αυτό ξεκινά πρώτα με την κατάργηση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Πρέπει επιτέλους να δοκιμαστεί και ο δρόμος της ουσιαστικής διεκδίκησης, των κυρώσεων κατά της Τουρκίας, της επανατοποθέτησης του κυπριακού ως προβλήματος εισβολής και κατοχής  και όχι μιας απλής δικοινοτικής διαφοράς. Αυτό επιβάλλει και την μερική  αναθεώρηση των συμμαχιών μας, αφού αυτές, και αναφέρομαι στον αγγλοαμερικανικό παράγοντα,  πάντα προέκρινε τις τουρκικές θέσεις. Χωρίς να εγκαταλείψουμε την Δύση πρέπει να συζευχθούμε και με την Ρωσία προς αμοιβαίο όφελος. Κανείς δεν μπορεί να μας «τιμωρήσει»  για  αυτό αφού έχουμε κάθε δικαίωμα να το πράξουμε.