Το βαθύτερο νόημα του «όχι» του Απριλίου του 2004

Χρήστος Αλεξάνδρου

Πολιτικός Επιστήμονας-Ιστορικός

Υποψήφιος Βουλευτής ΕΔΕΚ Λεμεσού

«Θεέ που νάρκαν δεν έσιεις ποττέ στην καλοσύνην

λυπήθου μας τζιαι δώσε πκιον  χαράν στην Ρωμιοσύνην»

Βασίλης Μιχαηλίδης

Μόλις έγινα γνωστά τα αποτελέσματα του ιστορικού δημοψηφίσματος της 24^ης Απριλίου του 2004 το ίδιο βράδυ οι αρχηγοί των δύο μεγάλων κομμάτων Δημήτρης Χριστόφιας και Νίκος Αναστασιάδης με δηλώσεις τους θέλησαν να μειώσουν την αξία του συντριπτικού «Όχι». Από το ίδιο βράδυ και για εβδομάδες στην συνέχεια δηλωνόταν ότι δεν απορρίφθηκε η φιλοσοφία λύσης, δηλαδή η Διζωνική Ομοσπονδία αλλά το συγκεκριμένο σχέδιο. Εκφράστηκε ακόμα η άποψη ότι το  σχέδιο Ανάν απορρίφθηκε για συγκεκριμένες του πρόνοιες, τουτέστιν αν αυτές ήταν κάπως  διαφορετικές θα γινόταν αποδεκτό!! Εξ’ ου και η θέση του Αναστασιάδη να υπάρξουν άμεσες και  γρήγορες διαπραγματεύσεις πάνω σε αυτές τις πρόνοιες και να έλθει το σχέδιο ξανά σε δημοψήφισμα εντός έξι μηνών.

Εκείνο που εξέπλησσε με αυτές τις δηλώσεις ήταν η βεβαιότητα των εκφραστών τους. Από πού την αντλούσαν, τι στοιχεία είχαν και τις υποστήριζαν με τόσο πάθος; Nα θυμίσω εδώ την δήλωση του ανεκδιήγητου Άλβαρο ντε Σότο στην ΕΡΤ το βράδυ του δημοψηφίσματος όπου σε μια κρίση ειλικρίνειας δήλωσε  «ότι άλλα έλεγαν οι ηγέτες και τελικά άλλα ήθελε ο λαός».

Ήταν φανερό ότι ο Χριστόφιας και ειδικά ο Αναστασιάδης αισθάνονταν ηττημένοι και τελούσαν σε πανικό. Το 76% απειλούσε να τους σαρώσει πολιτικά. Για τις πιο πάνω δηλώσεις τους, που επαναλήφθηκαν πολλές φορές, είναι φανερό ότι δεν είχαν κανένα στοιχείο και ήταν αποτέλεσμα φόβου. Αισθάνονταν  φόβο γιατί υποψιάζονταν και διαισθάνονταν ότι το σχέδιο Ανάν απορρίφθηκε στην ολότητα του, και πολύ περισσότερο απορρίφθηκε η φιλοσοφία λύσης, η διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία. Αυτό πιστεύω ότι είναι το βαθύτερο νόημα που  εξέφραζε, αν όχι η ολότητα όσων ψήφισαν «Όχι», η συντριπτική  τους πλειοψηφία: απορρίφθηκε η φιλοσοφία λύσης

Η διαχείριση του «Όχι» από τον Τάσσο Παπαδόπουλο είναι ένα άλλο κεφάλαιο που χρήζει αρκετής συζήτησης. Ίσως το μεγαλύτερο του λάθος είναι που δεν εκδίωξε το ΑΚΕΛ από την συγκυβέρνηση και να σχηματίσει κυβέρνηση από όλες τις δυνάμεις της παράταξης του «Όχι», από όλα τα κόμματα και ομάδες. Πάντως σε κάθε συζήτηση για την πολιτική του Τάσσου στο κυπριακό μετά το σχέδιον Ανάν θα πρέπει να λαμβάνεται ιδιαίτερα υπόψη η λυσσώδης πολεμική που αναπτύχθηκε εναντίον του στο εσωτερικό που τροφοδοτούσε και αυτήν  του εξωτερικού.  

Οι διάδοχοι του όμως Χριστόφιας και Αναστασιάδης είχαν όλη την ευχέρεια, σαν καλοί  μαθητές που ήταν, και αν ήταν πραγματικοί δημοκράτες, επιδιώκοντας να ξεκαθαρίσουν πραγματικά το τοπίο, να προχωρούσαν σε ένα δημοψήφισμα με το ερώτημα αν ο λαός εγκρίνει μια λύση δικοινοτικής διζωνικής ομοσπονδίας ή όχι. Ασφαλώς κάτι τέτοιο δεν ήταν  το αναμενόμενο από τους συγκεκριμένους με τις ιδεοληψίες και τις αφέλειες που τους κατατρύχουν. Το αποτέλεσμα όμως το πληρώνει ο κυπριακός λαός όπου δώδεκα χρόνια μετά βρισκόμαστε στο ίδιο σημείο, στο σημείο μηδέν. Και οι δύο πάλεψαν και παλεύουν για μια λύση διζωνικής η οποία με τις πρόσθετες παραχωρήσεις μας αναγκαστικά δεν μπορεί να ξεφύγει από τα όρια του σχεδίου Ανάν.

Ένα σχέδιο το οποίο αν η κυβέρνηση Αναστασιάδη φέρει για δημοψήφισμα είναι βέβαιο ότι θα απορριφθεί και πάλι, για να βρεθούμε έτσι ξανά κατά κυριολεξία στο σημείο μηδέν, με την ελληνική πλευρά, εξαιτίας αυτών των δύο μοιραίων πολιτικών, να βρίσκεται και πάλι υπό κατηγορία. Αν δεν το φέρει σε δημοψήφισμα και το απορρίψει ο ίδιος  και πάλι τα βλέμματα των ξένων θα είναι πάνω μας. Έτσι ή αλλιώς,  έχουν περάσει τόσα χρόνια από την απόρριψη του 2004 άγονα, με τις εξελίξεις εις βάρος μας, ενώ θα μπορούσαν να γίνουν τόσα προς την ορθή κατεύθυνση.